در حالي كه علم و دانش بشر روز به روز گسترش و توسعه مي‌يابد، اما متاسفانه تاكنون در حل بسياري از چالش‌ها و معضلاتي كه رودرروي ساكنان زمين قرار دارند، ناموفق بوده است. بسياري از كارشناسان و صاحب‌نظران اين مشكل را از آنجا مي‌دانند كه مصاديق متنوع علم كه به عنوان دستاوردهاي كشورهاي مختلف جهان […]
در حالي كه علم و دانش بشر روز به روز گسترش و توسعه مي‌يابد، اما متاسفانه تاكنون در حل بسياري از چالش‌ها و معضلاتي كه رودرروي ساكنان زمين قرار دارند، ناموفق بوده است.بسياري از كارشناسان و صاحب‌نظران اين مشكل را از آنجا مي‌دانند كه مصاديق متنوع علم كه به عنوان دستاوردهاي كشورهاي مختلف جهان منتشر مي‌شوند، براحتي در زندگي بشر جريان نمي‌يابند و در واقع به هماهنگي بين افراد، جوامع و فرهنگ‌ها نيازمند است. به بياني ديگر، علم در محيطي غني از تنوع و در فضايي از همكاري‌هاي متقابل رشد مي‌كند، كما اين‌كه به عنوان نمونه هيچ جامعه، دولت و مردمي نمي‌تواند مدعي شود كه به تنهايي با تغيير اقليم مقابله مي‌كند يا راه‌حلي عملي براي مقابله با بحران آب يا نابودي موجودات در حال انقراض ارائه مي‌كند. به همين دليل هم «روز جهاني علم در خدمت صلح و توسعه» فرصت خوبي است براي درك اين مطلب كه ساختن جامعه انساني واحد تنها مبتني براساس كرامت انساني و فرهنگ صلح شكل مي‌گيرد.
روز جهاني علم در خدمت صلح و توسعه، مناسبتي است كه يونسكو هر سال در 19 آبان (10 نوامبر) آن را گرامي مي‌دارد و به خاطر آن، مراسمي را در مقر خود در پاريس برگزار مي‌كند.
نامگذاري اين روز در سي و يكمين اجلاس كنفرانس عمومي يونسكو بر مبناي تعهدات حاصل از «كنفرانس جهاني علوم» در بوداپست (1999) به تصويب رسيد. هدف از اين كنفرانس كه به ابتكار مشترك يونسكو و شوراي بين‌المللي علوم (ICSU) برگزار شده بود، تاكيد بر اهميت علوم در فرآيند توسعه كشورها و نيز از ميان بردن شكاف ميان دانش و جامعه اعلام شد.
دكتر محمدرضا سعيدآبادي، دبير كل كميسيون ملي يونسكو در ايران معتقد است روز جهاني علم در خدمت صلح و توسعه، فرصتي را براي موسسات علمي، دانشمندان و دولت‌ها و اجتماعات مدني فراهم مي‌كند تا در مورد صلح و توسعه كه از اساسي‌ترين مفاهيم اجتماعي است، به بحث و تبادل نظر بپردازند. چراكه در نگرش نوين، صلح به معناي عدم جنگ ميان دولت‌ها نيست و درواقع اين مفهوم مي‌تواند به معناي شرايط يك مديريت سازنده، حل و فصل صلح‌‌آميز اختلافات و ايجاد هماهنگي در روابط ميان بخش‌هاي مختلف يك جامعه جهاني باشد.
از طرفي، مفهوم توسعه پايدار نيز گرچه براي نخستين‌بار از سوي اتحاديه بين‌المللي حفظ طبيعت (IUCN) در سال 1981 مطرح شد و بدين وسيله توجه افكار عمومي بين‌المللي به آن جلب شد، اما همچنان اين مفهوم با نگرش‌هاي متفاوت و تفسيرهاي مختلفي روبه‌رو‌ست. در يك نگرش سيستماتيك نسبت به مفاهيم علم، توسعه و صلح مي‌توان دريافت كه از يك سو پيشرفت‌هاي حاصل از علم و تكنولوژي، پيوندي ناگسستني با توسعه اقتصادي و اجتماعي دارد و از سوي ديگر، توسعه حاصل شده نيز صاحب سهمي مشترك و بنيادين در برقراري صلح و ثبات است. به همين دليل، مسير حركت علم به سمت توسعه، مي‌تواند تعيين‌كننده هويت صلح اجتماعي و رفاه بشري در يك جامعه باشد. در نتيجه، سرنوشت بسياري از موضوعات اصلي اجتماعي مانند اميد به زندگي، كيفيت زندگي، كاهش فقر، افزايش اشتغال و از همه مهم‌تر، عدالت اجتماعي در سايه چگونگي تعريف رابطه ميان مثلث مفهومي علم، توسعه و صلح است.
از سوي ديگر، اگرچه رسالت علوم و تكنولوژي در جهت رشد، توسعه و پيشرفت همچنان پابرجا مانده است، اما به واسطه جهاني شدن، نيازهاي اجتماعي ميل به دگرگوني دارند. در نتيجه، يكي از وظايف مهم و انكارناپذير دولتمردان در جوامع و كشورهاي مختلف، آن است كه اين چالش‌هاي نوظهور را بشناسد و نسبت به مديريت آنها، راهكارهايي عملياتي و موثر ارائه كند؛ موضوعي كه مورد توجه و اهتمام يونسكو نيز هست و به واسطه آن، روزي را با عنوان روز جهاني علم در خدمت صلح و توسعه معرفي و برگزار مي‌كند.
برگزاري چنين روزهايي از سوي نهادي كه بر مبناي اصول جهانشمول، تنوع و كرامت انساني استوار شده، مي‌تواند بهانه‌اي براي تقويت اين باور باشد كه علم بدون توسعه و صلح معنا نمي‌يابد.
منبع : جام جم
http://www.jamejamonline.ir/papertext.aspx?newsnum=100858968233
