اصول مدیریت ایمنی / زهره رجبی شیزری

اصول مدیریت ایمنی /اختصاصی / تحریریه اخبار مهندسی صنایع ایران

زهره رجبی شیزری / دانشجوی مهندسی صنایع / ایمنی صنعتی

امروزه صنایع، هر روز با انواع جدیدی از حوادث و خطرات به شکل های مختلف روبروهستند،  که هزینه جبران خسارات حاصل از این حوادث برای صنایع بسیار گران تمام می شود، همچنین پیشرفت علم و تکنولوژی، تغییر ماشین آلات و محل های کاری جدید و بالاخره فرآیندهای کاری متفاوت نیز مزید بر علت می باشند.

در نتیجه این امر باعث می شود تا مدیریت هرگز نتواند ادعا کند که می تواند افراد و بخش­های  زیر نظر خود را ایمن نگه  دارد .

راه چاره چیست؟

در ابتدای پاسخ به این سوال، سوال دیگری مطرح می شود،که آیا مدیریت می تواند با استفاده از تعداد زیادی کارشناس متخصص، به هدف خود، یعنی ایمنی کامل صنعت برسد؟در پاسخ باید گفت، تجربه ثابت کرده که بخش مهندسی تا کنون نتوانسته آنچه را که یک مدیر انتظار دارد ایجاد کند، در نتیجه باید به روشی دیگر پناه برد و آن پیاده سازی اصول مدیریت ایمنی است.

 اصول مدیریت ایمنی، عبارتست از توجه به حوزه ایمنی،  براي جلوگيري از سوانح،‌ آسيب‌ها و ديگر رخدادهاي نامطلوب در محيط‌هاي سازماني. اين كار شامل اقداماتي مانند جلوگيري يا كاهش وقايع يا سوانح براي كاركنان و تجهيزات است.

تمام آنچه که اصول مدیریت ایمنی  در بر  دارد را می توان در عناوین زیر گنجاند:

–         بومی سازی مفاهیم ایمنی در صنعت

–         شناخت سیستم های ایمنی موجود

–         طرح و برنامه ریزی اصول ایمنی

–         معیارهای سنجش ایمنی

–         مدیریت ریسک

–         مفاهیم ایمنی در حقوق کار و بررسی آیین نامه های مرتبط با آن

از آنجا که بخش ایمنی یکي از بخش هاي مهم سازمانهاي صنعتي است، مديريت آن مستلزم دانش فني و تجربه کافي در شغل مربوطه مي باشد. به مقوله ايمني از ابعاد مختلف پرداخته مي شود ولي غالباً مهمترين اصل ايمني مديريت صحيح آن است که داراي دو بعد فرهنگي و مهندسي مي باشد. معمولاً کار در حيطه هاي مديريتي به ويژه در بعد فرهنگي آن مشکل تر و در عین حال کار آمدتر است .

سالانه ۲ میلیون نفر به دلیل حوادث ناشی از کار جان خود را از دست می دهند. این آمار در کنار ۲۷۰ میلیون حادثه شغلی و ۱۶۰ میلیون بیماری ناشی از کار، آمار تـکان دهنده ای را به مدیران صنایع ارائه می کند که این امر اهمیت مدیریت ایمنی را مشخص ساخته و همچنین نیاز جهانی ایجاد یک سیستم مدیریت ایمنی را تایید می کند.

می توان مدیریت ایمنی را  اساسی ترین ابزار در مهندسی ایمنی  دانست که با رعایت اصول و موازین آن مدیریت می تواند به بالاترین سطح ایمنی در سازمان دست یابد  و از آنجا که سیستم مدیریت ایمنی تعیین کننده خط مشی ایمنی در سازمان است، می توان  اثر بخشی کلیه اقدامات حوزه ایمنی را در گرو پیاده سازی مناسب اصول مدیریت ایمنی دانست .

با به کارگیری اصول مدیریت ایمنی می توان هزینه های عدم توجه به مسائل ایمنی و کاهش ضریب ایمنی سیستم،که شامل مواردی مانند: هزینه حوادث(مستقیم و غیرمستقیم)، هزینه های دوباره کاری، هزینه از دست رفتن اعتبار شرکت ، هزینه های جاری ایمنی و هزینه های پیشگیری  است را به نحو چشمگیری کاهش داد.

کاهش میزان وقوع حوادث، سیستم گرایی در تصمیمات مدیریت، نگرش به ایمنـــی به عنوان جنبه های کیفی در فراهم آوری محصول، افزایش اطمینان پذیری سیستمها و… . از دستاوردهای سیستم مدیریت ایمنی است.

اما باید  به خاطر داشت که  ابزار سیستم های مدیریت ایمنی  همان متدهای مهندسی ایمنی است که غفلت از این متدها،  پیامدی جزء عدم کفایت سیستم مدیریت ایمنی درپی نخواهـــد داشت.

اصول مدیریت در سیستم مدیریت ایمنی عبارتند از :

1-  برنامه ریزی ایمنی  2- سازماندهی سیستم ایمنی و فعالیت های آن  3 – هدایت و پیشبرد  برنامه های ایمنی  4- کنترل عملکرد ها و نتایج حاصله (خود ممیزی)

منابع:

با بهره گیری از کتاب بنیادهای مدیریتی ایمنی و بهداشت – Richard W. Lack