«میگرن درمان ندارد»؛ این جمله آشنا و البته دردناکی است برای آنها که با میگرن دست و پنجه نرم می‌کنند و پزشکان زیادی را برای بهبود دردشان ملاقات کرده‌اند. اما مدتی پیش خبری آمد که همه‌‌چیز را تغییر می‌داد؛ محققان ایرانی با گیاهان کاملا ایرانی موفق شده‌اند این بیماری لاعلاج را درمان‌پذیر کنند؛ دارویی با […]
اما مدتی پیش خبری آمد که همه‌‌چیز را تغییر می‌داد؛ محققان ایرانی با گیاهان کاملا ایرانی موفق شده‌اند این بیماری لاعلاج را درمان‌پذیر کنند؛ دارویی با عنوان «میگری‌هیل» می‌تواند پایان کابوس میگرن در ایران و جهان باشد. محققان دانشگاه‌های علوم‌پزشکی ایران، تهران و گیلان با مدیریت محققی که خودش سال‌ها با این بیماری دست و پنجه نرم کرده است پس از سال‌ها تحقیق و مطالعه موفق به کشف این دارو با ترکیبی از ۲۰نوع گیاه شده‌اند. امروز این دارو به شکل بخور استنشاقی در کلینیکهای خاص برای بیماران مبتلا به میگرن استفاده می‌شود. دکتر «رضا رمضانی خورشیددوست» که با همه وجود سردردهای میگرنی را تجربه کرده است، مدیر این پروژه بزرگ علمی است. رمضانی در نخستین دوره مجلس شورای اسلامی از شهر رشت به‌عنوان جوان‌ترین نماینده مجلس حضور داشت و مدتی نیز مدیریت جهادسازندگی استان گیلان را در اوایل انقلاب عهده‌دار بود. او که ۶۲ بهار را پشت‌سرگذاشته از سال‌هایی می‌گوید که با بیماری میگرن دست‌وپنجه نرم می‌کرد و پیشنهاد یک دوست او را در مسیری قرار داد تا برای درمان‌کردن این بیماری مزمن دست به‌کار شود. او که فارغ‌التحصیل دکتری مهندسی سیستم‌ها و کنترل از دانشگاه کیس وسترن رزرو آمریکا است از ۳۱سال همدمی با میگرن و تحقیقات گسترده برای درمان این بیماری می‌گوید.
- مهمان ناخوانده
از ۶سالگی بیماری میگرن مهمان ناخوانده‌ای بود که سراغم آمد و تا ۳۸سالگی با من همراه بود؛ مهمانی که برای ساکت کردن درد آن مجبور بودم از انواع مختلف داروهای مسکن استفاده کنم اما مدتی بعد دوباره حمله‌های میگرنی شروع می‌شد. در رشت زندگی می‌کردیم و پدرم پیشه‌وری بود که شیفته کتاب بود و تا ۲ هفته آخر عمر به کتابفروشی مشغول بود و سرانجام در کنار کتاب‌هایش تسلیم مرگ شد. از کودکی شاگرد ممتاز و تشنه آموختن بودم. همزمان زبان انگلیسی، فرانسوی، روسی و عربی می‌خواندم. یک مسئله علمی در درس شیمی تلنگر بزرگی بود که مرا در مسیر آموختن علم و تحقیق و پژوهش قرار داد. در یکی از درس‌ها که مربوط به جدول مندلیف بود با عنصری به نام آنتیموان مواجه شدم. علاقه زیادی داشتم تا بدانم آنتیموان چیست و چرا این نام برای آن انتخاب شده است. با مطالعاتی که در این زمینه داشتم متوجه شدم آنتیموان نام کشیشی است که هیچ آشنایی با علم شیمی نداشت. او در حیاط کلیسا مرغ پرورش می‌داد و بعد از مدتی متوجه شد مرغ‌هایی که لانه آنها در یک گوشه از حیاط کلیسا قرار دارد از بقیه مرغ‌ها چاق‌تر می‌شوند. این کشیش برای پیدا کردن علت چاق شدن این مرغ‌ها ۲ جوجه مرغ را سربرید و آنها را به آزمایشگاه برد و از متخصصان آزمایشگاه خواست تا با انجام آزمایش علت چاق شدن این مرغ‌ها را پیدا کنند. بعد از مدتی عنصر آنتیموان در بدن این مرغ‌ها کشف شد و به این ترتیب این عنصر به نام این کشیش نامگذاری شد. بعد از فهمیدن این موضوع بارها با خودم فکر می‌کردم چرا ما نتوانیم مانند آن کشیش به‌دنبال تحقیق و پژوهش حتی در رشته‌ای دیگر برویم.
با قبولی در کنکور، در رشته مهندسی مکانیک دانشگاه شریف مشغول به تحصیل شدم و بعد از فارغ‌التحصیلی برای ادامه تحصیل به آمریکا رفتم و در رشته سیستم و کنترل مشغول به تحصیل شدم. در همه این سال‌ها بیماری میگرن با من بود و آزارم می‌داد. گرسنگی، نور، استرس، بی‌خوابی و تغییر آّب و هوا باعث حمله میگرنی می‌شد و این حملات ۴ساعت یا گاهی اوقات ۲۴ساعت ادامه داشت و در این مدت نیز تهوع و سردردهای شدید اجازه هیچ کاری به من نمی‌داد. وقتی دچار حمله می‌شدم برای ساکت کردن موقتی درد از انواع مختلف داروهای مسکن استفاده می‌کردم. در ایران برای تهیه این داروها مشکلی نداشتم اما در آمریکا با توجه به محدودیت ارائه دارو به بیماران با فاجعه بزرگی مواجه می‌شدم. در ۳۷سالگی به ایران بازگشتم و با عضویت در هیأت علمی دانشگاه امیرکبیر مشغول تدریس شدم. میگرن کابوس بزرگ زندگی من بود و همسر و ۴ فرزندم از نزدیک شاهد بودند که وقتی دچار حمله میگرنی می‌شدم به چه حال و روزی می‌افتادم.
- یک اتفاق ساده
یک دوست مسیر زندگی‌ام را تغییر داد. هیچ‌گاه آن روز را فراموش نمی‌کنم. ۲۳سال قبل، یکی از دوستانم که در آمریکا تحصیل کرده بود مجموعه‌ای از گیاهان را در اختیارم قرار داد و ادعا کرد با استفاده از این گیاهان در مدت زمان ۳ماه بیماری میگرن درمان خواهد شد. حرف او را جدی نگرفتم و با خودم گفتم شوخی بزرگی است. سال‌ها بود که این جمله را از همه شنیده بودم که میگرن درمان ندارد. هر چند روز یک‌بار با شروع حملات میگرنی باید بلافاصله آمپول مسکن می‌زدم. گیاهانی را که دوستم داده بود تا ۳ماه استفاده نکردم چون باور نداشتم. برای انجام یک پروژه کاری ۲۰روز به جنوب ایران سفر کردم و بعد از بازگشت تصمیم گرفتم تا برای یک‌بار هم که شده به توصیه دوستم عمل کنم. طبق دستور به‌مدت ۲۰روز از این گیاهان استفاده کردم. ۹ماه از مصرف این گیاهان سپری شد و خبری از میگرن و حملات میگرنی نبود. بازهم باور نکردم. از آنجا که رشته تحصیلی‌ام سیستم و کنترل بود خودم را ارزیابی کردم، به‌خودم گرسنگی دادم، نخوابیدم، در معرض نور قرار گرفتم اما بازهم خبری از میگرن نبود. باید باور می‌کردم که بیماری میگرن درمان شده است. موضوع را با یکی از مدیران بخش پزشکی که عضو هیأت علمی دانشگاه تهران بود مطرح کردم. باور این واقعیت برای او نیز دشوار بود؛ چون همه متخصصان گفته‌اند و در کتاب‌ها نوشته‌اند که میگرن درمان ندارد. این چنین بود که پروژه تحقیق و توسعه داروی درمان میگرن شکل گرفت. از آن زمان تاکنون گروه‌های تحقیقاتی مختلف مطالعات زیادی روی گونه‌های مختلف گیاهان انجام دادند و فرضیه‌های مختلف آزمایش شد. این تحقیقات پشتیبان علمی لازم را فراهم و کشف اولیه داروی میگرن را تأیید کرد. نام دارو را میگری‌هیل گذاشتم که «هیل» به‌معنای درمان است. سرانجام در سال ۸۸توانستیم داروی میگری‌هیل را به‌عنوان داروی درمان میگرن ثبت کنیم و مجوز تولید صنعتی را از سازمان غذا و دارو بگیریم.
- شکستن مرز دانش
تا سال ۸۸ این دارو روی ۱۱۰بیمار مورد آزمایش قرار گرفت که بیش از ۸۰درصد این بیماران میگرنی درمان شدند. برای پردازش این گیاهان دارویی دستگاه بخور مخصوص طراحی شد و ساختمان ۲ طبقه‌ای را به کلینیک تبدیل کردیم تا بیماران بتوانند از این دارو استفاده کنند. کلینیک آرامش، نخستین کلینیک درمان میگرن در خاورمیانه است. کلینیکهای میگرن معروف دنیا در شهرهای لندن، کونیگ‌اشتاین آلمان و بروکسل قرار دارند. البته این کلینیک‌ها برای پیشگیری و آموزش رفتار در قبال حملات میگرنی است. از سال۸۸ پس از اخذ مجوز از وزارت بهداشت و درمان، شکل دارو را ارتقا دادیم و در این راه نیز گروهی از پژوهشگران به همراه مؤسسات پژوهشی و چند نورولوگ (متخصص مغز و اعصاب) به ما کمک کردند. در فاصله زمانی سال۸۸ تا ۹۳حدود ۱۴۰۰بیمار مبتلا به میگرن را برای درمان پذیرش کردیم و توانستیم خودمان را به مرز ارائه دارو در سطح استانداردهای جهانی برسانیم. برای عرضه دارو در سطح جهانی، باید بیش از هزار بیمار تحت درمان با این دارو قرار بگیرند. در این سال‌ها برای عرضه در سطح جهان، ضوابط سازمان غذا و داروی آمریکا معروف بهFDA را لحاظ کردیم. اکنون به لحاظ مستندات و دستاوردها، شکل ارتقا یافته داروی درمان میگرن قابل ارائه در سطح جهانی است. اثربخشی این دارو ۸۱درصد است یعنی از هر ۱۰۰بیمار مبتلا به میگرن ۸۱نفر به شکل کامل درمان می‌شوند و ۱۹نفر دیگر نیز به لحاظ شدت، تعداد و طول زمان حملات سردردهای میگرنی بهبود می‌یابند. مهم‌ترین نکته در درمان این بیماری این است که همه گیاهان استفاده شده در داروی میگری‌هیل در ایران یافت می‌شود و دانش آن کاملا بومی است. ظرفیت تولید دارو نیز در کارخانه‌های ایران وجود دارد. این دارو هیچ وابستگی‌ای به خارج از کشور ندارد.
- پژوهش، کلید موفقیت
موفقیت در عرصه پزشکی و دارویی لازمه داشتن تحصیلات مرتبط با این رشته و شناخت و دانش پزشکی است اما من فارغ‌التحصیل رشته سیستم و کنترل هستم. نکته اینجاست که تحقیق و پژوهش و داشتن روحیه کار جمعی از عوامل موفقیت در هرکار بزرگ علمی است و در ایران کمتر به این مقوله‌ها اهمیت داده می‌شود. من در سطح دکتری دروس تحقیق و توسعه تدریس می‌کنم و به خوبی با تشکیل یک گروه تحقیق و توسعه و مدیریت آن آشنا هستم و این همان چیزی است که صنعت دارویی ما و در سطح کلان، اقتصاد مقاومتی به آن نیاز دارد زیرا لازمه اقتصاد مقاومتی، نوآوری و تحقیق و توسعه است. ۳۳نفر در طرح‌های ما فعالیت می‌کنند که ۱۷نفر از آنها در تحقیق و توسعه هستند. بزرگ‌ترین سرمایه جهانی، تحقیق و توسعه است و با کشف داروهایی که در درمان بیماری‌های لاعلاج مؤثر هستند می‌توانیم ارزی برابر با فروش نفت وارد کشور کنیم. این امر در صنعت دارویی با شعار محقق نمی‌شود بلکه با استفاده از نخبگان و توسعه و داشتن کلینیکهای تخصصی محقق می‌شود.
- ناباوری دشمن شماره یک
۴فرزند دارم که بزرگ‌ترین آنها ۳۴سال دارد. ۳ فرزندم در آمریکا شاهد سردردهای شدید و حملات میگرنی من بوده‌اند. پس از درمان میگرن من در ۲۴سال گذشته، آخرین فرزندم سردردهای مرا ندیده است.
به یاد می‌آورم که یک‌بار وقتی مشغول رانندگی بودم دچار حمله میگرنی شدم و نمی‌توانستم درست رانندگی کنم. پلیس آمریکا با تصور اینکه الکل مصرف کرده‌ام می‌خواست از من تست الکل بگیرد. اگر همسرم آنجا کنارم نبود نمی‌دانم چه اتفاقی می‌افتاد.
همسرم همیشه در همه لحظات حساس زندگی کنارم بوده است. شاید اگر حمایت‌ها و کمک‌های او نبود به این موفقیت دست پیدا نمی‌کردیم. او همیشه سعی می‌کرد در زمانی که دچار حمله میگرنی می‌شدم محیط را آرام کند. او با بیماری من کنار آمد و اجازه نداد این بیماری زندگی‌مان را فلج کند.
- گنجینه بزرگ
ایران پر از استعدادهای ناب در زمینه پزشکی و صنعت دارویی است و اگر زمینه‌های تحقیق و توسعه فراهم شود شاهد دستاوردهای چشمگیر خواهیم بود. در این‌باره طب سنتی و اسلامی سرشار از ناگفته‌هاست که می‌تواند برای عالم پر از شگفتی باشد. یکی از مسئولان وزارت بهداشت که از دوستان نزدیک من است سال‌ها پیش، همراه با هیأتی برای شرکت در همایش طب سنتی به ژاپن رفت و بعد از بازگشت نکته بسیار جالبی گفت. در آن همایش تعدادی از پژوهشگران ژاپنی از گروه ایرانی درباره طب سنتی و گیاهان دارویی ایران و بیماری‌ها می‌پرسیدند. در آن زمان گروه ایرانی چیز چندانی برای گفتن نداشته و سکوت کرده است. جالب اینکه ژاپنی‌ها در واکنش به سکوت آنها گفتند: «هر ملتی اگر آن میراث بزرگ طب شما را می‌داشت برای حفظ اسرار آن سکوت می‌کرد!» البته امروزه وضعیت، بسیار متفاوت از آن روزهاست. امیدوارم به سمتی برویم که با استفاده از گنجینه بزرگ طب سنتی و در کنار آن طب امروزی به‌سوی درمان بیماری‌های مختلف گام برداریم و به استقلال کشور یاری کنیم.
- روند متفاوت یک درمان
برای درمان میگرن با داروی میگری هیل، فرایند درمان بیمار با معاینه پزشک متخصص مغز و اعصاب و پس از تأیید میگرن آغاز می‌شود. فرمولاسیون این دارو برگرفته از طب سنتی و دانش روزآمد پزشکی و داروسازی است. این دارو کاملا گیاهی است و به شکل بخور استنشاقی استفاده می‌شود. بیماران مبتلا به میگرن پس از مراجعه به کلینیک و معاینه، برای درمان به بخش درمان معرفی می‌شوند.
درمان به شکل بخور انجام می‌شود و بیمار باید در ۲۰جلسه که هرجلسه نیم ساعت طول خواهد کشید مراحل درمانی را طی کند. در قفسه‌های چوبی که درنظر گرفته شده است بخور انجام می‌شود و بیمار زیرنظر کادر درمانی با انداختن حوله‌ای بخارهای متصاعد شده از میگری هیل را استنشاق می‌کند و روند کم شدن درد و حمله‌های میگرنی مرحله به مرحله جلو می‌رود و بیمار به خوبی متوجه بهبودی می‌شود. بسیاری از داروهای شیمیایی که عمدتا برای سردردهای میگرنی مورد مصرف قرار می‌گیرند، می‌توانند اثرگذاری داروهای دیگر را دچار اختلال کنند ولی با مصرف داروی میگری هیل که هزینه آن خارج از خدمات کلینیکی حدود ۴۵۰هزار تومان است هیچگونه اختلالی در روند اثرگذاری داروهای دیگر به‌وجود نمی‌آید و پس از دوره درمانی ۲۰جلسه‌ای، پایداری این اثر به‌مدت ۶ماه ارزیابی می‌شود.
از مهم‌ترین مزایای این دارو می‌توان به صددرصد گیاهی بودن آن، عدم‌عارضه جانبی، عدم‌اختلال با داروهای دیگر و اثر پایدار و برگشت‌ناپذیر درمانی اشاره کرد. این دارو به‌صورت کمپلکس گیاهی است و هر یک از گیاهان آستانه رهایی متفاوتی دارند، مراحل تغییر فرم دارو از حالت خشک به بخور مستلزم حرارت‌دهی است.
یکی از ویژگی‌های خاص داروی میگری هیل این است که برخلاف مسکن‌ها، برای درمان میگرن استفاده می‌شود درحالی‌که مسکن‌ها فقط برای تسکین درد هستند. این دارو از طریق مجرای بینی بر سیستم عصبی تأثیر گذاشته و بیمار باید روند درمان را به شکل کامل طی کند.
- ۳ داروی جدید در مسیر تولید
درمان میگرن نخستین گامی بود که برداشتیم و همین امر ما را به ادامه راه و تحقیق در ارتباط با ساخت داروهای دیگر امیدوار کرد به‌طوری که ۳ داروی جدید را به مرحله نیمه صنعتی و آزمایشگاهی رسانده‌ایم و در آینده نزدیک این داروها تولید خواهد شد. یکی از این داروها در زمینه درمان بخش بزرگی از آلرژی‌های رینیت است. این نوع آلرژی با آب‌ریزش بینی همراه است. ارائه این داروها تحول بزرگی در زمینه درمان آلرژی‌های رایج در کشور است که مردم با آن دست به گریبان هستند. داروی دیگر مربوط به ترمیم پوست پس از سوختگی است که سرعت ترمیم را چند برابر می‌کند. قبلا برخی از پژوهشگران ایرانی- خارجی در جهان با استفاده از مونواکسیدنیتروژن چنین کاری کرده‌اند. رویکرد تحقیق و توسعه ما متفاوت است. سومین دارو نیز با امضای قرارداد با یکی از مؤسسات تحقیق و توسعه بین‌المللی تهیه شده و در مرحله تولید نیمه‌صنعتی است. این دارو مربوط به درمان هولیستیک برای سرطان است. ما پس از یاری خداوند، این دستاوردها را مرهون یک تیم تحقیق و توسعه دانشمند، جوان، نخبه، بسیار پرتوان و فداکار هستیم. با این سرمایه بزرگ ان‌شاءالله به‌زودی ۲ داروی جدید به بازار عرضه خواهیم کرد که موجب شگفتی علمی جهانی خواهد شد.
- اعتماد به پژوهشگران ایرانی
۴سالی بود که با بیماری میگرن دست و پنجه نرم می‌کرد. سیامک شجاعی جوان ۳۵ساله‌ای است که برای تسکین موقتی دردهای ناشی از میگرن از داروهای مسکن خارجی استفاده می‌کرد و تصمیم داشت تا برای خلاص شدن از این بیماری به خارج از کشور برود اما با اعتماد به متخصصان و پژوهشگران ایرانی که موفق به تولید داروی درمان میگرن شده بودند از سال‌ها درد و رنج رهایی پیدا کرد.
او می‌گوید: «گاهی این حمله ساعت‌ها طول می‌کشید و برای ساکت کردن درد از قرص‌های مسکن سوئیسی که هرکدام از آنها را با قیمت ۱۵فرانک می‌خریدم استفاده می‌کردم.
روند عادی زندگی‌ام به هم خورده بود و چندبار نیز در بیمارستان بستری شدم و پزشکان برای کم کردن سردردهایم ترامادول تزریق می‌کردند».
شجاعی ادامه می‌دهد: «از آنجا که شغلم در ارتباط با تجهیزات پزشکی است با مطالعه در اینترنت به‌دنبال درمان بیماری میگرن بودم و تصمیم داشتم اگر نیاز بود برای درمان آن به خارج از کشور بروم اما در مطالعاتی که داشتم با روش درمان قطعی بیماری میگرن با استفاده از داروی میگری هیل توسط گروهی از محققان و پژوهشگران ایرانی آشنا شدم. ابتدا باور این موضوع برای من سخت بود اما وقتی از نزدیک روند درمان بیماران دیگر را دیدم اعتماد کردم. درمان به شکل بخور و طی ۲۰جلسه انجام شد و در هر دوره سردردهایم کمتر می‌شد و پس از ۶ماه درمان شدم. بیش از ۳سال است که دیگر خبری از میگرن و حمله‌های آن نیست».
- موفقیت فراتر از مرزها
علیرضا محمدی‌نیا، مدیر نمایندگی صدا و سیما در یکی از کشورهای عربی، موفقیت محققان ایرانی در کشف و تولید داروی میگرن را فراتر از مرزهای ایران می‌داند. او که سال‌ها به این بیماری مبتلا بوده پس از درمان به یکی از مبلغان این داروی بومی و تلاش پژوهشگران ایرانی تبدیل شده است. او در آستانه ۴۲سالگی از روزهایی می‌گوید که بیماری میگرن زندگی را به کام او تلخ کرده بود؛ «از ۱۸سالگی به بیماری میگرن مبتلا شدم. سردردهای شدیدی داشتم و بدون استفاده از مسکن‌های قوی نمی‌توانستم آرام بشوم. گاهی اوقات ۱۰۰قرص مسکن قوی را در کمتر از یک‌هفته مصرف می‌کردم. به پزشکان فوق‌تخصص مغز و اعصاب مراجعه کردم و انواع داروهای مربوط به میگرن و قلب را مصرف کردم اما هیچ فایده‌ای نداشت. از درمان‌های طب سنتی، طب اسلامی، طب سوزنی، زالو و انواع مختلف ماساژ درمانی نیز استفاده کردم اما درمان نشدم. اواخر سال ۹۲وقتی در اینترنت مشغول مطالعه درباره میگرن بودم با خبر جالبی مواجه شدم. محققان ایرانی داروی میگرن را کشف و تولید کرده بودند و تعداد زیادی از بیماران مبتلا به میگرن با این دارو درمان شده بودند. بلافاصله به این کلینیک آمدم و بعد از مشاوره، جلسات درمان آغاز شد و بعداز ۲۰جلسه احساس کردم معجزه‌ای رخ داده است.» او می‌گوید بعد از طی مراحل درمان دیگر خبری از حمله‌های شدید میگرنی نبود؛ «سردردها به اندازه‌ای کم شده بودند که با مسکن‌های معمولی نیز می‌توانستم آن را تسکین بدهم. سال ۹۳برای ماموریتی که صدا و سیما به من داده بود به خارج از کشور رفتم و نتوانستم درمان را کامل کنم اما با وجود این، سردردهایم ۹۰درصد کاهش پیدا کرده است. مدت‌هاست که در محافل مختلف از موفقیت محققان ایرانی در زمینه درمان میگرن می‌گویم و امیدوارم روزی فرا برسد که این دارو بتواند در جهان معرفی شود.»
